Translate

maandag 4 juni 2012

Sam's "Death and the present moment" epiloog


                     https://www.youtube.com/watch?v=ITTxTCz4Ums

Sam's schitterende visie met goede voorbeelden laat ons zien hoe het is om rationeel gelukkig te zijn. Dit zonder jezelf te bedotten, maar open en eerlijk met vol verstand.
zijn visie sluit goed aan op die van andere grote denkers als o.a. Osho, R.Dawkins, R. Feynman, A.Schopenhauer en F. Nietzsche.
Sam's revolutionaire visie is de vereniging van stijlen. Toen ik Sam Harris voor het eerst hoorde praten (via internet) op een conventie in 2006 genaamd "Beyond belief", wist ik meteen dat deze man het ver zou kunnen schoppen. Hij sprong er als het ware uit, tussen al die geleerde koppen. Dit was geen naprater, maar een unieke éénsoortige regenboogpapegaai. Hij omvatte het hele spectrum.
Sinds 2006 volg ik Sam met veel aandacht en plezier. (hij heeft sindsdien een paar bestsellers geschreven, en is enorm populair. Een van de betere debatteurs, en spreekt rustig, beheerst en helder. Voor mij is Sam één van de meest respectabele denkers van deze tijd)
Zijn toespraken, essays en boeken werken bevrijdend. Het opent deuren. Zijn filosofische achtergrond heeft hem een stijl meegegeven om analytisch en structureel een probleem te ontrafelen en te herschikken tot een doorzichtig perfect geheel.
Wat hij werkelijk zegt, correspondeert met de visie van een Lao-tsé als de bloemen van het Oosten, gecombinerd met wetenschappelijk gefundeerde werkelijkheid. Geen gezweef, maar het beste van beiden. Geen banale kale feiten, maar de feiten als muur rondom een gekleurde tuin.
In deze lezing past hij een gedurfde techniek toe, die Osho destijds hanteerde. Mensen terug te brengen naar het moment. Een geweldige gewaagde zet! (voor een grote groep atheïsten, krijgt hij de hele zaal plat, waartussen een paar bekende wetenschappers. Wat hij doet is het denkende subject van het brein, uit zijn eigen doolhof van gedachten te leiden. Dit vereist een overgave van het publiek en een vertrouwen. Maar dat zit bij Sam wel goed!)
Zodoende laat hij ipv alleen over die tuin te vertellen, ook de mensen die tuin zien.
Brengt de mensen terug naar de oorsprong van hun werkelijke zelf. Net als een bloem, het resultaat is van het zaad dat het bevatte. Op die momenten zitten de mensen op één lijn, alvorens zij weer "wakker" worden en hun denken weer wordt opgeslokt door de gedachte aan verleden en verwachtingen van het heden. Als jojo's tussen tijdsfacetten van het ideaal, en slachtoffers van gemiste kansen.
Ik heb ooit een gedicht geschreven getiteld: "De Wereldtuin", eenzelfde metafoor voor werkelijke schoonheid. http://gedichtenvanemil.blogspot.nl/2010/10/de-wereldtuin.html

Maar toch moet ik -hoewel ik Sam heel erg bewonder- kritisch zijn. Uiteraard is dit een poging, een nieuw denkmodel als substituut voor religie neer te zetten. En ik weet dat in zijn goede bedoelingen de mens een deel van zijn vrijheid terug te willen geven,-dat stuk wat tot op heden grotendeels de mensheid op een zekere manier dom of naïef heeft gehouden- toch niet geholpen is met deze visie.
Het is de zoveelste Utopia redenatie. Ik zeg -wetende dat je niets kunt sturen en veranderen zonder dwang,straf of beloning-, laat al dat is voor wat het is.
Er zijn te veel hervormers geweest en langzaam aan komt die verschuiving ook tot stand. Religie verliest zijn grip ook zonder het debat van rede.
Ik twijfel aan de aard van de menselijke geest in die zin, dat het voor mij geen gegeven feit is, dat iedereen het beste af is in een wereld waarin het intellect zijn bestaansrecht draagt, puur uit het simpele gegeven dat het gewoonten retorisch kan ontkrachten. Wij hebben drama, spelletjes en misère nodig. Surrogaat objecten als een god, geesten en de gedachte aan een overleden opa die vanuit het dodenrijk met je meedenkt. Dit omdat wij dit kunnen verzinnen. Het is een wezenlijk onderdeel van onze capaciteit, en die moet je niet selectief uitschakelen.
Net zoals het getrainde brein dat jaren lang is gevoed door het academische klimaat, zich ergert aan de in zijn ogen simpelheid en domme botheid van diens omgeving die heel anders naar de wereld kijkt.

Vrijheid, dat wil je de mens zoveel mogelijk geven. Maar niet te veel, dan wordt het gevaarlijk. Wat overblijft, is vrij kunnen voelen. En dat is wat Sam poogt te geven. Daar is niets mis mee.
De reden dat religie onder druk wordt gezet vanuit atheïstische zienswijze is grotendeels vanuit de overtuiging dat het geloof iets is dat aan de mens is opgelegd, en in vrijheid belemmert door al haar regels en voorschriften. Een geloof behelst veel meer dan leuke verhaaltjes uit een boek. Het zegt ook hoe je moet leven. En wie houdt er nu van de ketens die hem gevangen zetten?
Probleem is; Zo zien de aanhangers dat niet.
Tegenargument is; "Nee, nogal wiedes, zij zien het niet zelf, omdat ze er middenin leven. Zij zijn geketend opgevoed. zij aanbidden hun geestelijk gevangenschap omdat het met alles in hun beleving is vergroeid en dus samenhangt." Het vormt hun fundament.
Wat Sam Harris doet, en velen met hem, is niet alleen kritiek uiten op wat er mis is met religie, maar er een perfecte leer en zienswijze voor terug te geven. Een nieuw fundament! Wel zo aardig...
Bovendien is het goed om controverse uit te dragen, want hoe groter het gedachte aanbod, hoe meer keus, hoe meer vrijheid!


Geen opmerkingen:

Een reactie posten

Kritisch = analytisch