Het was de levenslust in de leerling, die de zenmeester zijn status gaf

Ik geloof niet dat het eenzame stilzwijgen het hoogste goed is. Wij hebben de ander nodig om onszelf te kunnen zijn. De spiegel waarin we onze eigen grootheid zien. Via complimentjes houden we onze naasten tevreden, en de mate van het toekennen van complimenten aan een persoon, bepaalt al gauw diens geluksgevoel. De eigenwaarde van de persoon in kwestie is volledig afhankelijk van die loovende woorden. Maar niet alleen het krijgen, ook het geven vereist status. Je kunt niet zomaar complimenteus zijn. Het zijn de winnaars zelf, wiens complimenten een aanwijzing zijn voor het volgen van de juiste weg. Het duidt aan dat je hun ideaal goed vervult. En anders delen ze diezelfde ambitie en zijn zij het die als eerste over je heen walsen indien je op verliezen staat. Het is tweezijdig, aan de ene kant doet het jou goed, terwijl de gever van het compliment zich schaart bij de winnaars, daarbij zichzelf ophemelt omdat hij het is die inziet dat die specifieke prestatie een prestigieus iets is. Je kunt ook geen compliment geven. En kijken naar wat de ander doet. Een leerling zal niet constant tegen zijn meester zeggen; ‘goh, wat knap’! Nee, die luistert en volgt, en dat is dan die bevestiging. Gewoon hetzelfde. Het is zaaien en oogsten. Wij mensen trekken ons aan elkaar op, volgen de beste, of, diegenen die ons een goed gevoel van onszelf geven.
De oude zenmeesters snapten dit principe ook, en konden voor de volle 100% zichzelf zijn. Zij hadden door het hebben van leerlingen geen tijdsverlies aan reflectie. Ze kregen continue feedback, welke dan was, het volgen en luisteren door de leerlingen. Als het ware een continue stroom aan complimenten. Wat op zijn beurt de meester aanspoorde nog dieper te kunnen gaan in de leer. Het was een versterkende kettingreactie. De meester zou dan ook bijna nooit complimenteus zijn naar zijn leerlingen, ook niet één. Dat zou averechts werken. Ook al was hij zeer onder de indruk, dan moest dat heel subtiel gebeuren, zodat het wel duidelijk was, wel voelbaar, maar nooit gezegd. Dat was voor de leerling het grootste compliment, die stille bewondering, daar kan geen compliment tegenop. Dat was wel eenrichtingsverkeer, dat was pas een echt compliment!